کاغذ و مقوا از موادی هستند که در صنایع امروزی به وفور استفاده می شوند. با توجه به محدودیت منابع طبیعی و درختان، در آینده نه چندان دور با کمبود مواد اولیه برای تولید کاغذ و مقوا روبرو خواهیم بود. لذا بازیافت این مواد ارزش بالایی دارد. بر اساس نتایج آنالیز فیزیکی زباله‌های شهری در ایران به طور متوسط حدود۱۰ % از این زباله‌ها را کاغذ و مقوا تشکیل می‌دهد.
بازیافت کاغذ فرآیندی است که طی آن مواد با ارزش موجود در زباله جداسازی و جمع‌آوری شده و به شکل اولیه یا به عنوان مواد خام برای تولید محصولات جدید به کار گرفته می‌شود. تولید روزافزون زباله از جمله کاغذ و مقوا و دفع غیراصولی آن بدون توجه به مقوله بازیافت علاوه‌بر هدر دادن سرمایه‌های ملی باعث از بین رفتن منابع طبیعی می‌شود. به عبارتی دیگر بازیافت راه حلی است که نسبت به دفن یا سوزاندن مواد زائد و حتی در مورد کاغذ از تبدیل آن به کمپوست هزینه کمتری را به شهرداری‌ها تحمیل می‌کند و صرفه‌جویی در انرژی و محیط زیست تمیزتر اساس آن را تشکیل می‌دهد.
ضایعات کارتن
با توسعه استفاده از کارتن‌های بسته‌بندی برای مواد خوراکی باید به بازیافت آنها نیز توجه نشان داد.
کارتن های مصرف شده و غیر قابل استفاده توسط ستاد بازیافت از سطح شهرها جمع اوری شده وبه
کارگاه های پرس ضایعات انتقال داده می شود ودر کارخانه های بازیافت کاغذسازی به چرخه تولید کارتن باز می گردد.
مواد اولیه کاغذ از چوب است. پس از جمع اوری ضایعات کارتن در کارگاه های پرس، کارتن با مقداری آب مرطوب شده وداخل دستگاه پرس فشرده و به شکل مکعب مستطیل در می ایند .
در کارگاه های پرس کارتن ها را در ابتدا مقداری مرطوب وبعد پرس می نمایند تا ضمن حالت گیری بهتر بهم فشرده شده و فضای کمتری اشغال نمایند، همچنین حمل آن ها اسانتر شود و از نظر هزینه های حمل مقرون به صرفه باشد .در این کارگاه ها مقدار زیادی از ناخالصی های موجود در ضایعات کارتن نظیر پلاستیک وشیشه و آهن و….. از آن جدا می شود.
کارخانه های کاغذسازی دو دسته هستند:
۱- کارخانه های که مواد اولیه و خمیر کاغذ را مستقیما از چوب تهیه کرده و کاغذ تولیدی آنها دارای استحکام و کیفیت بسیار خوبی است.
۲-کارخانه های باز یافت کارتن و تولید کاغذ از ضایعات کارتن:
که دارای ۲ بخش کلی هستند :۱. واحد تولید خمیر از ضایعات کارتن ۲.خط تولید یا ماشین کاغذ
کیفیت خمیر حاصله در واحد خمیر سازی به کیفیت ضایعات مورد استفاده بستگی دارد. هر چه کیفیت و جنس ضایعات استفاده شده خوب باشد خمیر و کاغذ بدست امده نیز دارای کیفیت خواهد شد.